2024-11-14
Close
2024-11-14
अप्पन जनकपुर
जनकपुरधाम । लोक आस्थाको महापर्व छठ आज हर्सोल्लासपूर्वक मनाइँदै छ । आदिदेव सूर्यको उपासना गरी चारदिनसम्म अत्यन्त नियमनिष्ठासंग मनाइने छठ पर्वको तेश्रो दिन आज मुख्यदिन सौझकारक रहेको छ ।
आज साँझ अस्ताउँदो सूर्य अर्थात् दिनानाथलाई अर्घ्र्य दिइन्छ । पारिवार एवं सन्तानको सुख समृद्धिको कामना गर्दै छठ पर्व मनाइन्छ । आज साँझ अस्ताउँदो सूर्यलाई अर्घ्य दिन श्रद्धालुभक्तजनहरु पूजा सामग्री लिएर जलासय किनारमा सजाएको छठ घाटमा जान थालेका छन् ।
चार दिनसम्म मनाइने छठ पर्वको पहिलो दिन ब्रतालुहरु नुहाएर अरबा अरबाइन भोजन गर्ने गर्दछन् भने दोश्रो दिन साँझ प्रसादको रुपमा चामल, सक्खर र दुध मिलाएर बनाएको खीर चढाएर प्रसादको ग्रहण ग्रहण गरी खरना गर्दछन् । त्यस्तै तेश्रो दिन अस्ताउँदो सूर्यलाई अर्घ दिन तयार पारेको पूजा सामग्री घाटमा लगेर पूजा गर्ने गर्छन् भने चौथो दिन विहान उँदाउँदो सूर्यको अर्घ दिएपछि छठपर्वको विधिवत समापन हुन्छ । अस्ताउने सूर्यको अर्घ्य दिने मुख्यदिनलाई सौझकारक र उदाउँदो सूर्यलाई अर्घ्य दिने दिनलाई पारन भन्ने गरिन्छ ।
छठ पर्वमा बाँसको ढाकी, डग्री, माटोको कोसिया कुरबार, हाती लागयतको सामग्रीहरु चढाईन्छ । त्यस्तै प्रसादको रुपमा ठकुवा, भुसुवा, केरा, खाजा, उखु, हल्दी, अदुवा एवं विविध प्रकारको मिठाई तथा फलफुल सूर्य देवता अर्थात दिनानाथलाई चढाउने गरिन्छ । यस पर्वमा प्रायः कृषि उत्पादित वस्तु दिनानाथलाई पूजासामग्रीलाई चढाउने प्रचलन छ ।
अर्घ्य दिने ब्रतालु ४८ घन्टासम्म पानी पनि नखाई उपबास बस्ने गर्दछन् । अर्घ्य दिन तयार गरिने परिकारहरु अत्यन्तै नियम निष्ठाका साथ तयार गरिन्छ । त्यसैले छठलाई निष्ठाको कठोर पर्वको रुपमा मानिन्छ ।
आज साँझ अस्ताउँदो सूर्यदेवलाई अर्घ्य दिन जनकपुरधामको धार्मिक तथा ऐतिहासिक गंगासागर, अंगराज सागर, धनुष सागर, दशरथ तलाउ, गोरधोइ पोखरी लगायतमा बिहानैदेखि श्रद्धालु पूजासामग्री लिएर पुग्न थालेका हुन् । अस्ताउँदो र उदाउँदो सूर्यलाई अर्घ्य दिन जनकपुरका सरोवरहरु नवदुल्ही झै सृंगारिएको छ ।
यस्तै ग्रामिण भेगका पोखरी, तालतलैया, खोलाकिनार लगायत जलासय किनारहरु पनि छठ पर्वका लागि झकिझकाउ बनाइएको छ । ती जलासय किनारमा कतै आज बिहानैदेखि भने कतै दिउँसो वा आज अपराहन्न पूजा सामग्री लग्ने छन् । तलतलैया तथा पोखरी नहुने भेगहरुमा पानीको श्रोत इनारहरुलाई नै सजाइएर छठ पर्व गर्ने गरिन्छ ।
उदाउँसो सूर्यलाई अर्घको रुपमा चढाइएको पूजा सामग्री एवं प्रसाद छठ घाटमा समेत वितरण गर्ने प्रचलन छ भने घरमा लगेर प्रसादको रुपमा सबैले ग्रहण गर्दछन् । छठ पर्व नहुनेहरुलाई छठ पर्व गर्नेहरुले निम्ता दिएर, बोलाएर खुवाउनुको साथै घरमा समेत प्रसाद पूर्याइदिने प्रचलन छ ।
छठपर्वमा विभिन्न स्थानमा सांस्कृति कार्यक्रमहरु पनि आयोजन हुने गर्दछ । छठ पर्वलाई समाजिक सद्भाव एवं एकताको पर्वको रुपमा पनि लिइन्छ ।
